آلودگی ناشی از ذرات ریز معلق، موذی ترین آلودگی است که شهرهای بزرگ و صنعتی جهان را تحت تاثیر قرار می دهد. این ذرات ریز به کیسه های هوایی ریه ها حمله می کنند و باعث مرگ افراد ضعیف می شوند. بر اساس گزارش های منتشر شده از سوی سازمان جهانی سلامت، در حال حاضر آلوده ترین شهرهای جهان، شهرهای هند هستند در حالی که پیش تر انگشت این اتهام به سوی شهرهای چین گرفته می شد.
طبق آمار و ارقام به دست آمده، دهلی نو یکی از آلوده ترین شهرهای جهان است که با غلظت بسیار بالای ذرات معلق در هوا و عوارض ناشی از آن، ضرورت حل این مشکل را بیش از پیش مطرح می سازد. در ادامه این نوشتار به آلوده ترین شهرهای جهان بر اساس شاخص های جهانی اشاره می شود.
1- دهلی نو (هند)
153 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
امسال، تمرینات رژه برای روز جشن ملی هند در 26 ژانویه در شرایط برگزار شد که مهی غلیظ از ذرات معلق این شهر را دربر گرفته بود. 18 میلیون ساکن این شهر، هم قربانی و هم به نوعی عامل بروز این تراژدی زیست محیطی هستند زیرا هر روز هزاران دستگاه خودرو وارد چرخه حمل و نقل این شهر می شود.
2- کراچی (پاکستان)
117 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
کراچی مرکز و پایتخت اقتصادی پاکستان است. سوخت های خانگی و تعداد رو به افزایش وسایل نقلیه در این شهر، 24 میلیون ساکن کراچی را بیش از پیش در معرض آلودگی، خصوصا آلودگی ناشی از سرب قرار می دهد.
3- دوحه (قطر)
93 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
بخش قابل توجهی از آلودگی های ذرات معلق که امروزه در دوحه مشاهده می شود، مربوط به فعالیت های توسعه ای است که برای برگزاری جام جهانی سال 2022 در حال انجام است. بسیاری از این اقدامات توسط نیروی کاری که از کشورهای خارجی جذب شده صورت می گیرد و احتمال دارد با اتمام جام جهانی و بازگشت این افراد، وضعیت دوحه عادی شود.
در دوحه نرخ جمعیت طی سال های اخیرا با آهنگ نسبتا سریع و به میزان 9 تا 10 درصد در سال افزایش داشته است؛ امروزه جمعیت پایتخت این کشور کوچک عربی یک میلیون و 450 هزار نفر گزارش می شود.
4- کابل (افغانستان)
86 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
در پایتخت افغانستان که بیش از سه میلیون و 300 هزار نفر جمعیت دارد، آلودگی هوا سالانه جان نزدیک به سه هزار تن را می گیرد که این اعداد تقریبا دو برابر تعداد قربانیان نبرد با طالبان در سال 2012 در سراسر این کشور بوده است.
5- داکا (بنگلادش)
86 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
ابرهای سمی هیچ گاه از فراز رود «بوریگانگا» که از میان شهر 12 میلیون نفری داکا می گذرد، کنار نمی روند. عمده ترین دلیل این امر نیز تعداد روزافزون وسایل نقلیه و البته دود ناشی از فعالیت کارخانه های آجرسازی در شمال این شهر است. کارخانه های آجرسازی در سال بیش از دو میلیارد آجر می سازند.
6- قاهره (مصر)
73 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
30 میلیون نفری که ساکن پایتخت مصر هستند و حدود یک چهارم جمعیت این کشور را تشکیل می دهند به طور دائم زیر یک ابر سیاه زندگی می کنند. مدتی طولانی است که کشاورزان سالانه چندین تن کاه برنج را در اطراف این شهر می سوزانند و هیچ گاه اقدامی در راستای ساماندهی آن انجام نمی شود.
7- اولان باتور (مغولستان)
68 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
اولان باتور به «شهر زغال سنگ» معروف است زیرا سالانه میلیون ها تن زغال سنگ برای گرم کردن خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. پایتخت مغولستان در زمستان پیک آلودگی هوا را تجربه می کند زیرا در این فصل دمای هوا به کمتر از 25 درجه زیر صفر نیز می رسد. مقامات این کشور، شرایط آب و هوایی را فاجعه آمیز توصیف می کنند.
8- ابوظبی (امارات متحده عربی)
64 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی، با آنکه از دبی (بزرگترین شهر این کشور) کم جمعیت تر است، از سال 2005 تا به امروز شاهد افزایش سه برابری جمعیت خود بوده است؛ تا حدی که امروز سطح این شاخص به یک میلیون و 600 هزار نفر رسیده است. ذرات ریز معلق جدید در هوای این شهر (که توسط دستگاه های متعددی اندازه گیری می شود)، کیفیت هوای این شهر را به شدت کاهش داده اندو آن را به یک ششم سطح مورد تایید سازمان بهداشت جهانی رسانده اند.
9- کاتماندو (نپال)
50 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
مهاجرت داخلی جمعیت در نپال، از نقاط کوهستانی به سوی شهرها طی سال های اخیر باعث انفجار جمعیت شده است. جمعیت در کاتماندو و دره آن، از سال 2008 تا 2014 از 700 هزار نفر به دو و نیم میلیون نفر رسیده است. این افزایش جمعیت قابل توجه، افزایش سه برابری تعداد وسایل نقلیه را با خود به همراه داشته است و آن تصویر سنتی از نپال را که شامل هوایی پاک و مناظری کوهستانی می شد، از بین برده است.
10- آکرا (غنا)
49 میکروگرم ذرات معلق در هر متر مکعب
آکرا که دو و نیم میلیون نفر جمعیت دارد، رکورددار وجود ذرات معلق آلاینده در میان پایتخت هیا آفریقایی است. طی سال های اخیر، آلودگی هوا همسان با جمعیت در آفریقا در حال افزایش است. بر اساس گمانه زنی ها تا سال 2050 میلادی، 60 درصد آفریقایی ها در شهرها زندگی می کنند، موضوعی که می تواند افزایش آلودگی هوا را با خود به دنبال داشته باشد.