ایلام یکی از شهرهای غربی ایران و مرکز استان ایلام است که بعد از شهر های کرمانشاه و سنندج سومین مرکز جامعه ی کرد در ایران است. در گذشته به دلیل اینکه مقر تابستانی والی بود به حسین آباد پشتکوه معروف بوده است. جمعیت این شهر برپایهٔ سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی برابر با ۱۷۲٬۲۱۳ نفر بودهاست. شهر ایلام در حصاری از کوهها و ارتفاعات جنگلی واقع شده و آب و هوایی معتدل کوهستانی و بهاری دارد. زبان اهالی شهر ایلام کردی ایلامی است که از زیر شاخه های کردی جنوبی به شمار می رود. اکثریت مردم شیعه هستند. بافت ایلام نسبتأ سنتی است. دانشگاه علوم پزشکی ایلام و دانشگاه ایلام دو دانشگاه مهم این شهر هستند. ایلام دارای منابع خوب گاز و نفت است. درضمن قرار گرفتن بر سر زائرین کربلا این استان رو از این حیث حائز اهمیت کرده است.
ایلام در گذشته ده بالانامیده می شد. بعدها به دلیل حکومت و ساخت وساز حسینقلی خان ابوقداره والی پشتکوه ، به حسین آباد معروف شد. معانی دیگر ایلام عبارت است از: طعام عروسی ساختن، (منتهی الارب) مهمانی عروسی کردن (تاج المصادر بیهقی)، یه طعام عروسی کسی را بردن، ولیمه دادن، مهمانی عروسی دادن و مجتمع و فراهم آمدن خوی و خرد (منتهی الارب)، (آنندراج)، (ناظم الاطبا). این معانی معانی همگی بامسمی و متناسب با ویژگیهای منطقهای و بومی ساکنان این نواحی است. در محاورات و نقل قول ها، ذکر نام ایلام به صورت «عیلام» غلط است؛ زیرا که عیلام با ع به معنای کفتار نر است. مأخوذ از منتهی الارب. ایلام در دورهٔ قاجار به این علت که مقر تابستانی والی بود به پشتکوه معروف بوده است و در شهریور سال ۱۳۰۷ شمسی به ایلام تغییر نام یافتهاست. در سالنامه سال 1392 ایلام،که توسط ثبت احوال تکمیل و منتشر می گردد تراکم جمعیتی و قومی به طور کامل اعلام شده است و طبق این سرشماری ، جمعیت کثیر این استان را كردها تشکیل می دهند.